فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 12، شماره 4، زمستان 98 ، شماره پی در پی 46

بررسی سبک شناسانه رمانهای گوتیک ایرانی با تکیه برچهار اثر (بوف کور، شازده احتجاب، گوژ و نگهبان)

صفحه (117 - 134)
فرشته ملکی، علیرضا شوهانی(نویسنده مسئول)، دکتر علی گراوند
تاریخ دریافت مقاله : بهار 97
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : تابستان 97

چکیده

گوتیک به سبکی در داستان نویسی اطلاق میشود که در آن خیال پردازی، جلوه های هیجانی، ماجراهای مبالغه آمیز و هراسناک و گوشه های تیره و تار ذهنیت انسان از خرد و منطق انسانی فراتر می روند. این سبک بیشتر در قرون هیجدهم و نوزدهم میلادی رواج داشته و هنوز هم در قالب روایتهای گوناگون توسط نویسندگان مختلف به کار برده میشود. این سبک در عرصه رمان نویسی ایران نیز راه یافت و بوف کور اولین اثری است که با این شیوه نوشته شده است برخی دیگر از آثار معاصر ایرانی از شاخصه های مهم این سبک تأثیر پذیرفته اند از جمله: شازده احتجاب، گوژ و نگهبان. درماندگی و انزوای شخصیتها، مسخ شدگی، کشمکش و ستیز شخصیتها با دنیای درونی و بیرونی، حضور هیولا و ارواح، مرگ، جنون، توهمات، حوادث عجیب، ترسناک و غیرمعقول، هراس و ... از ویژگیهای گوتیکی این آثار هستند. سوال اصلی پژوهش این است که مهمترین شاخصه های سبک گوتیک در آثار گوژ، نگهبان، شازده احتجاب و بوف کور چگونه نمود یافته اند؟

کلمات کلیدی
ادبیات گوتیک , ترس و وحشت , مرگ , رمان فارسی

• بررسی جایگاه زن در مقایسه تطبیقی بوف کور و شازده احتجاب، پروانه عادل زاده، فصلنامه ادبیات فارسی، سال ششم، شماره 15، بهار و تابستان 1389.
• بوف کور، هدایت،صادق(1383).تهران، نشر مرکز.
• خوانشی لکانی از شازده احتجاب، حامد یزد خواستی و فواد مولودی ادب پژوهی شماره 21، پاییز 91، ص 117.
• شازده احتجاب، گلشیری، هوشنگ(1368).تهران، نشر نیلوفر.‏‬
• صدسال داستان نویسی ایران، میرعابدینی، حسن(1386). تهران، نشر چشمه.
• گوتیک، باتینگ، فرد. (1389). ترجمه علیرضا پلاسید. تهران. نشر افراز.
• گوتیک در ادبیات داستانی، نصر اصفهانی. محمدرضا. خدادادی. فضل اله. (1391). دو فصلنامه پژوهش های ادبیات تطبیقی. دوره 1. شماره 1. بهار و تابستان 92. صص 161 – 191.
• گوتیک در فرهنگ غربی، هاگل، جرالد اچ. (1384). ترجمه بابک ترابی. تهران. نشر فارابی.
• گوژ، لاربن، قاسم(1368). تهران، نشر ادیب.
• نگهبان، اسماعیلی. پیمان. (1392). تهران. نشر چشمه.